دلكو پژو 2000

Related Articles

آموزش ترتیب چیدن وایر شمع پژو ۲۰۰۰ کاربراتوری

1401-08-03

سیستم های سوخت رسانی پژو 405

1401-01-06

علل آتش گرفتن موتور پژو ۲۰۰۰‍ کاربراتوری

1400-11-15

دِلکو (به انگلیسی: Distributor) وسیله‌ای است در موتورهای درون‌سوز که جریان ولتاژ بالا را از کویل به شمع‌ها هدایت می‌کند تا به ترتیب احتراق را منظم کند. اولین نوع از این وسیله توسط Dayton Engineering Laboratories Co (به اختصار delco) ساخته شد (که به همین دلیل در پارسی به این نام خوانده می‌شود) و در سال ۱۹۱۰ بر روی کادیلاک عرضه گردید. این اختراع توسط چارلز کترینگ صورت گرفت و در روزگار خود شگفت‌آور بود.

در موتورهای چهار زمانه به ازای هر دو دور میل لنگ میل سوپاپ و دلکو یک دور می‌گردند امروزه در اکثر موتورهای چهار زمانه انژکتوری قطعه دلکو حذف گردیده و بجای آن سنسور میل لنگ و میل سوپاپ اطلاعات مربوط به مکان دقیق پیستون‌ها را به قطعه‌ای بنام ECU می‌دهند. در اصل این قطعه با توجه به نقش آن و نیز ترجمه نام انگلیسی آن بایستی با نام تقسیم‌گر یا کلمات هم‌معنی نام‌گذاری می‌شده‌است.

دلكو قطعه اي است که با گرفتن نیروی چرخشی از ميل سوپاپ موتور وظیفه  قطع و وصل جریان مدار اولیه را بر عهده دارد.بطور کلی دلکو اعم از اینکه پلاتین دار بوده و یا الکترونی باشد سه وظیفه  مهم زیر را انجام می دهد:
الف)جریان برق را در مدار اولیه قطع و وصل نموده و مانند سوئیچ مکانیکی کار می کند.این عمل بوسیله پلاتین يا مگنت انجام می شود و در نتیجه در مدار ثانویه کویل برق با ولتاژ زیاد تولید می شود.

ب)برق تولید شده با ولتاژ بالا بین چکش برق و ترمینال های درب دلکو بین شمع های موتور توزيع می گردد.جرقه زدن شمع های سیلندرهای موتور بستگی به ترتیب احتراق موتور (وایر چینی شمع ها) داشته و طبق کارخانه  سازنده باید عمل شود.
ج)عمل جرقه زدن در سر شمع ها و در پايان زمان تراکم و در یک موقع معینی در داخل اتاقک احتراق انجام می گیرد تا موتور حداکثر قدرت خود را بتواند بدست اورد (تایمینگ دلکو) همچنین آوانس مکانیکی که بوسیله وزنه های دلکو انجام می شود، همراه با آوانس مکشی، جرقه زدن سر شمع ها را بسته به شرایط موتور بطور خود کار تنظیم می کند.

دلكو پژو 2000 بر روي هوزينگ سر ســيلندر موتور قــرار مي گيرد و حركت خود را از بوسيله رابط انتهاي دلكو از ميل سوپاپ موتور دریافت مي كند و به چرخش در ميآيد .

ساختمان دلكو از قسمت هاي مختلف زير تشكيل يافته است :

در دلكو

درب دلکو پژو 2000 جهت پوشش چكش برق بر روي دلكو نصب شده و در وسط درب دلکو یک ترمینال مرکزی وجود دارد که به وایر خروجی کویل متصل می شود. در اطراف این ترمینال مرکزی چندین ترمینال متقارن نسب شده اند که وایر سر شمع ها به آنها وصل است.درب دلکو از یک ماده عایق در برابر حرارت و الکتریسته از قبیل باکالیت یا کائوچو ساخته شده است.ترمینال هایی که بصورت پین در داخل درب دلکو قالب ریزی شده انداز جنس برنج یا آلیاﮋ مشابه دیگری ساخته می شوند. درب دلکو بوسیله یک جفت پيچ روی پایه دلکو قرار می گیرد و فقط وقتی بطور صحیح در جای خود مستقر شده باشند به آن محکم می شوند. بنابراین با خیال راحت می توان درب دلکو را باز کرده و قطعات آن و پلاتین را بازدید یا تميز نمود بدون اینکه از نصب نادرست آن نگرانی داشته باشیم .

ترمینال های مرکزی درب دلکو در واقع یک فنر می باشد که زغال رویش قرار گرفته که مربوط به روتور می باشد. همچنین تعداد پايه های توزیع که در واقع به وایر شمع مربوط هستند، تعداد سیلندر های موتور را مشخص می کند.
درب دلکو نخستین جز دلکو می باشد که عاقبت در اثر گرما و لرزش و رطوبت عاقبت فرسوده مي شود اما حتی اگر درب دلکو نشکند و ترک بر ندارد، زغال ترمینال مرکزی آن خورده مي شود می شود و فنر فرسوده شده  ترمینال می تواند چكش برق را سوراخ و خراب کند.

روي درب دلکو تعدادي پايه وجود دارد كه یکی از ان پايه ها همان طور که گفته شد مربوط به ورودي ولتاﮋ آمده از طرف کویل به دلکو است بقیه پايه ها هم به سر شمع ها برای جرقه زدن بر حسب تقدم و تاخر مربوط هستند.
روی ترمینال داخل درب دلکو یک ترمینال وجود دارد که با همه پايه ها مطابقت می کند ترمینال های شمع بصورت دایره وار در درب دلکو قرار دارند.

اگر چنانچه درب دلکو ترک داشته باشد (بر اثر گشاد كردن بوش دلكو )، برق دزدی بوجود می آید و موتور به خوبی کار نمی کند همچنين باعث شكستن چكش برق و درب دلكو مي شود.

لازم به ذكر است جهت انتقال صحيح برق از ترمينال هاي درب دلكو و پین های فلزی وایر شمع ها باید سالم و تميز و عاري از هرگونه جرم گرفتگی و سولفاته باشد.

چكش برق (روتور)

چكش برق در قســمت بالاي بادامك ميــل دلكو قرار مي گيرد و در حين چرخش، ارتبــاط بين ترمينال مركزي (ورودي ولتاژ فشار قوي کوئل) با ترمينال هاي خروجي دلكو را برقرار مي سازد.  ولتاژ فشــار قوي (مدار ثانويه) از طريق واير اصلي کوئل به دلكو و از مســير زغال دلكو، فلز هادي روي چكش برق، ترمينال كناري روي در دلكو و واير شــمع به شــمع موتور منتقل مي شود.

در قسمت بالایی چکش برق یک تیغه ی هادی (breaker arm ) نصب شده که موقع گردش میل دلکو اتصال الکتریکی لازم بین ترمینال مرکزی و ترمينال وایر یکی از شمع ها را برقرار می سازد .

صفحات دلكو

دلكو داراي دو صفحه است : – صفحة بالايي (متحرك ) – صفحة زيرين ( ثابت ) .

صفحة زيرين به وســيله خار به بدنهه دلكو ثابت و صفحه بالايي  نسبت به صفحه زيرين متحرك اســت و تا چند درجه مي تواند تغيير وضعيت دهد. صفحــات دلكو را مي توان با باز كــردن خارهاي آن از روي بدنه خارج نمود. در ضمن صفحه متحرک دلکو به میله دیافراگم دستگاه آوانس مکشی متصل است.

بوش دلکو

بوش دلکو در واقع راهنمای میل شفت دلکو می باشد و خلاصی شفت دلکو توسط این بوش کنترل می شود . با توجه به این موضوع که شفت دلکو و بوش دلکو دائما در تماس و سایش با هم یکدیگر هستند این تماس و سایش باعث گشاد شدن یوش دلکو در گذر زمان و عدم رسیدگی می شود در نتیجه میل دلکو لق شده و در گردش صحیح چکش برق اثر سوﺀ می گذارد که باعث بهم خوردن زمان تقسم و انتقال جرقه و دل دل کردن ماشین شده همچنین این وضعیت عامل شکستن پیاپی چکش برق و درب دلکو می باشد اگر به وضعیت آن رسیدگی نشود باعث درگیر شدن اجزای داخلی دلکو و در نهایت خرد شدن قطعات داخلی دلکو می شود پس اگه ماشین تون دل دل میزنه و مدام چکش برق می شکند حواستون به این لقی باشه که در این حالت بوش خراب باید تعویض گردد. 

 آوانس وزنه اي دلكو

در قسمت پایین دلکو قرار گرفته و سبب گردش میل بادامک دلکو می گردد. در واقع دلکو به واحد آوانس گریز از مرکز جا داده است:یک سری از وزنه های لولا دار که به شفت(میل) دلکو متصلند که سبب می شوند بادامک به آرامی بچرخد و زمان جرقه زدن شمع ها در سرعت های بالای موتور جلو بیفتد.

علاوه بر آن دلکو یک واحد آوانس خلايي و مكشي نیز دارد که به پهلوی دلکو وصل می باشد و سبب حرکت صفحه متحرک می شود.در هر دو حالت موقعیت فیبر پلاتین متحرک نسبت به بادامک دلکو تغییر پیدا می کند.

بخش آوانس وزنه اي وظيفه دارد لحظه شروع جرقه را در ســيلندرهاي موتور، بر حسب دوران موتور، تنظيم كند. بخش آوانس وزنه اي داراي دو عدد وزنه لوبيايي شــكل است كه توسط فنرها كنترل مي شوند. در حالت آزاد گردي موتور (دور آرام ) نيروي فنرها اجازة عمل نمودن به وزنه ها را نمي دهد ولي زماني كه دور موتور افزايش مي يابــد نيروي گريز از مركز وارد شــده به وزنه ها از نيروي كشش فنرها بيشتر مي شود و وزنه ها حول نقطة تعليق خود حركت مي‌كنند و باعث مي شــوند تا صفحه دلكو در جهت دوران خود چند درجه نســبت به وضعيت قبلي جلوتر قرار گيرد و جرقه در شمع ها آوانس مي گردد.

آوانس خلائي يا مكشي

آوانس مکشی حساس به خلا تولید شده و در منیفولد هوا كاربراتور می باشد، بنابراین هنگامی که موتور روشن بوده و دریچه گاز در حالت نیمه باز باشد، مخلوط هوا و بنزین کمتری وارد سیلندر ها و اتاق احتراق می گردد. لذا این مخلوط کم با سرعت کمتری می سوزد. لذا قبل از اینکه فشار حاصل از احتراق به حداکثر برسد، پیستون از نقطه مرگ بالا گذشته و به طرف پایین حرکت کردهاست. بنابراین بیشتر انرﮊی سوخت تلف خواهد شد.برای جلو گیری از تلف شدن انرﮊی،جرقه باید زودتر زده شود تا سوخت زمان بیشتری برای سوختن داشته باشد. بدین منظور از آوانس مکشی استفاده می شود.
آوانس مکشی از یک محفظه غیر قابل نفوذ هوا درست شده است و داخل آن دیافراگمی قرار گرفته است.یک سمت دیافراگم که غیر قابل نفوذ هواست بوسیله لوله ای به محلی که در بالای دریچه گاز کاربراتور است بشته می شود در ضمن طرف دیگر دیافراگم(داخل محفظه)بوسیله میله رابطی به صفحه متحرک دلکو متصل است هنگامی که دریچه گاز بسته است و موتور در دور آرام کار می کند،خلائی تولید نشده و نیرویی بر دیافراگم وارد نمی شود. بنابراین دلکو در حالت ریتارد خواهد بود. وقتی دریچه گاز کمی باز می شود، خلا منیفولد هوا بر دیافراگم اثر کرده و فنر آنرا فشرده می کند. با کشیده شدن دیافراگم ،میله ی آن صفحه متحرک دلکو را به بیرون می کشد این عمل باعث می شود که جرقه برق در دهانه شمع ها زودتر انجام گیرد. اگر دریچه ی گاز بیشتر باز شود،خلا کمتری در منیفولد هوا بوجود آمده و آوانس مکشی نیز کمتر خواهد بود.در صورتی که دریچه ی گاز کاربوراتور کاملا باز شود،دیگر مکشی تولید نخواهد شد. در این حالت آوانس جرقه بوسیله آوانس وزنه ای تامین خواهد شد.

به زبان ساده دســتگاه آوانس خلئي داراي ديافراگمي است كه از يك ســمت توسط ميله فلزي به صفحه متحرك دلكو و از سمت ديگر روي فنر ديافراگم تكيه دارد . محفظه پشــت ديافراگم به وسيله لوله اي به كاربراتور پشت كاربراتور متصل است. زماني كه دريچة گاز باز مي شود ســرعت عبور هوا در مقابل مجراي متصل به محفظه ديافراگم افزايش مي يابد. محفظه پشت ديافراگم دســتگاه آوانــس خلئي، عامل افت فشــار و خلأ مي گردد. خلأ ايجاد شــده، بر ديافراگم اثر مي‌كند و باعث ايجاد حركت خطي در ميله متصل به صفحة متحرك دلكو مي شود. نيروي كشش مؤثر بر ميله، صفحه متحرك دلكو را در جهت مخالف چرخش ميل دلكو چند درجه مي گرداند و به اين ترتيب جرقه زني سريع تر مي شود.

کاسه نمد و اورینگ دلکو

کاسه نمد دلکو نوعی درزگیر می‌باشد که برای درزبندی شفت دوار دلکو جعت جلوگیری از ورود روغن موجود در سر سیلندر در انتهای دلکو  نصب می‌شود تا از نشت روغن به محیط داخلی دلکو جلوگیری نماید. در حقیقت «کاسه نمد » قطعه ای متشکل از سه قطعه فنر ، واشر کاسه ای شکل فلزی و نمد فشرده است که مانع نشت روغن به داخل دلکو می شود .

اورینگ دلکو نوعی درزبند مکانیکی با سطح مقطع O  شکل می‌باشد. اورینگ به‌طور رایج به گونه‌ای طراحی شده که در شیار بدنه دلکو نشسته در طول فرایند نصب دلکو داخل هوزینگ فشرده می‌شود و سبب ایجاد یک آب‌بند مکانیکی در میان دلکو و هوزینگ می‌شود اورینگ به گونه ای فشرده می‌شود. اورینگ پس مدتی در مجاورت روغن و شرایط گرم و فشار بالا کیفیت خود را از دست می دهد و دیگر نرمی و حالت خاص اولیه خود را ندارند و خشک و شکننده می شوند که باعث نشت روغن و روغن ریزی می شود.

خرابی کاسه نمد و اورینگ دلکو باعث روغن ریزی دلکو می شود که علاوه بر ظاهر بد و کثیفی موتور می شود روغن ریزی بیش از حد باعث نفوذ روغن به درب دلکو و کثیف شدن درب دلکو و ضعیف شدن جرقه و گاهی ریپ زدن هم بشه ،در ضمن مهم ترین عامل خرابی اوانس خلا دلکو هم همین روغن ریزی دلکو می باشد که با تعویض کاسه نمد و اورینگ قابل حل شدن است.

معایب سیستم دلکو

 1.  شدت جرقه به دور موتور وابسته است

2 . شدت توزیع جرقه بر روی سر شمع ها یکسان نیست : مسئله وجود وایر شمع ها و مشکلات آن همیشه یک معضل بوده است . اما مشکل عمده آن مسئله نا هماهنگ بودن طول وایرهاست که موجب نا موزونی شدت جرقه در سر شمع ها می شود .
3 . عدم تناسب آوانس های دینامیکی و استاتیکی :
الف ) آوانس استاتیکی که با حرکت دادن موضعی دلکو ایجاد شده و توسط فرد تنظیم می شود .
ب ) آوانس دینامیکی که شامل آوانس های خلائی و وزنه ای هستند که به طور اتوماتیک توسط دلکو تنظیم می شوند . آوانس استاتیکی با توجه به دخالت دست همیشه دقیق تنظیم نمی شود و از طرفی به آوانس خلایی نیز نمی توان اطمینان داشت زیرا با هر بار فشردن و یا رها کردن گاز خلاء منیفولد کم و زیاد شده و آوانس خودرو به هم میریزد و از جانب دیگر آوانس وزنه ای نیز با توجه به اتکا بر نیروی گریز از مرکز و خاصیت غیر خطی فنر وزنه ها معمولا مقدار مناسبی را به دست نمی دهد . تمامی این عوامل دست به دست هم می دهند تا آوانس دلکو هرگز تنظیم قابل قبولی ارائه ندهد .
4 . تنظیمات زیاد و پیچیدگی زیاد مکانیکی : موجب می شود که تعمیر کاران اغلب به دلیل عدم آگاهی از تنظیمات دقیق و یا عدم داشتن ابزار مخصوص های لازم نسبت به تنظیم های همه جانبه آن غفلت ورزیده و این خود مزید بر علت می شود علاوه بر این باعث خرابی های زودرس نیز خواهد بود.

علائم خرابی دلکو

در یک موتور چهار زمانه پس از مرحله تنفس به مرحله انفجار می‌رسیم، این بدین معناست که وقتی پیستون به بالاترین نقطه در گردش میل لنگ می‌رسد، جرقه‌ای ایجاد می‌کند تا از این طریق نیروی پرتاب پیستون به سمت پایین از طریق جرقه تامین شود. خوب است بدانید به زمانی که پیستون در دور کامل میل لنگ در بالا قرار می‌گیرد، نقطه مرگ آن می‌گویند.

برای آنکه انفجار در اتاق کمپرسور موتور صورت گیرد و همچنین پیستون به بالاترین نقطه خود برسد، زمان نیاز است، چراکه قوانین فیزیک به ما می‌گویند که موج انفجار به شکل آنی و لحظه‌ای صورت نمی‌گیرد. زمان انتظار انفجار به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آن‌ها می‌توانیم به نوع سوخت، غلظت آن و همچنین کمپرسور موجود در موتور اشاره نماییم. از سوی دیگر باید بگوییم که زمان انتشار انفجار همیشه در بازه زمانی ثابتی رخ می‌دهد.

زمانی که پیستون در نقطه بالا یا همان نقطه صفر قرار دارد، جرقه‌ای زده می‌شود تا موج انفجار صورت گرفته به پیستون رسیده و آن را به حرکت درآورد. به همین ترتیب زمانی جرقه به شمع برخورد می‌کند که پیستون در حال رسیدن به نقطه ی صفر یعنی بالا باشد. این امر می‌تواند در پایین آمدن پیستون نقش مهمی را بازی کند.

نوع سوخت و ضریب کمپرس موتور در پیش انداخت جرقه سیکل در گردش موتور تاثیر گذار است و به آن آوانس می گوییم. دور موتور 900 می بایست ۱۰ تا ۱۲ دره آوانس باشد، این بدان معناست که ۱۰ تا ۱۲ درجه از گردش میل لنگ باید قبل از رسیدن پیستون به نقطه صفر باشد تا اینکه طول مدت موج انفجار میل لنگ ۱۲ درجه را طی کرده باشد تا پیستون به نقطه بالا برسد. همان طور که گفته شد این مدت زمان ثابت است و با بالا رفتن دور موتور تنها سرعت طی کردن ۱۲ درجه بالاتر می‌رود.

با بیشتر شدن زاویه آوانس، باز هم انتشار موج به تاج پیستون برخورد می ‌کند. به همین دلیل در دلکو ها، سیستم آوانس گریز از مرکز و وکیومی وجود دارد که موجب می‌شود با بالا رفتن دور موتور میزان آوانس بین ۳۰ الی ۳۸ درجه دور میل لنگ افزایش یابد.